Gebelik Öncesi Danışmanlık ve Gebeliğe Hazırlık

Gebelik fizyolojik bir olaydır, ancak bazen gebelik sürecinde anne ve bebeğin hayatını tehlikeye sokabilen birtakım olaylar gerçekleşebilir. Normal seyreden gebeliklerde bile kadının fizyolojisinde meydana gelen değişiklikler anne ve bebeğin yaşamını tehdit edebilir. Gebelik döneminde yapılacak olan izlemler sırasında hekimin ve diğer sağlık personelinin yapması gerekenlerin başında gebelik sırasında oluşabilecek normal değişikliklerin belirlenmesi, tıbbi ve patolojik durumların erken tespiti ve bu etkilerin en aza indirgenmesi gelir. Doğum öncesi dönem olarak adlandırılan bu dönemde anne adayında oluşabilecek sağlık sorunlarının saptanması ve tedavisi yapılabilmelidir. Gebelik döneminde bakım ile annenin sağlıklı ve komplikasyonsuz bir gebelik geçirmesi, sağlıklı bir doğum ve sağlıklı bir bebeğin doğması sağlanmalıdır. Ayrıca gebelik bakımı konusunda anne adayını bilgilendirmek de bu dönemin en önemli amaçlarından birisidir.

Gebelik öncesi danışma sadece önceden tıbbi bir hastalığı olanları değil, gebeliği düşünen tüm kadınları kapsamalıdır. Anne adayının tıbbi, sosyal ve genetik durumlarının gebelik öncesinde araştırılması ve en iyi duruma getirilmesi yoluyla gebelik sonuçlarının geliştirilmesi hedeflenir. Gebelik öncesi görüşme; risk belirlenmesi ve beslenme, egzersiz, yaşam tarzı değişiklikleri gibi önerileri içerir. Anne adayı sistemik hastalıklar yönünden sorgulanmalı, diabet, hipertansiyon, epilepsi, kalp hastalıkları, varis ve damar tıkanıklığı varlığı, böbrek ve karaciğer hastalıkları, guatr bozuklukları varlığını irdelenmeli, gebeliği etkileyebilecek enfeksiyonlar araştırılmalı, gerekli tetkik, tedavi ve yönlendirmeler yapılmalıdır.

Anne adayının genetik özellikleri sorgulanmalı, ailevi hastalıklar göz önüne alınmalıdır. Kadının yaşı, kilosu, varsa önceki gebelik ve doğum öyküleri detaylı alınmalı bilmiyorsa kan grubu tayini yapılmalıdır.

Anne adayı ve eşi iş çevreleri ve saatleri potansiyel stres kaynakları ve tütün, alkol ve yasa dışı ilaçların kullanımı ile ağır metaller ve organik çözücüler ile temas açısından sorgulanmalıdır.

Gebelikte önerilen kilo alımı, zayıf kadınlar için 12,5-18 kg., normal kilodaki kadınlar için 11,5-16 kg., fazla kilolu kadınlar için 7-11,5 kg. kadardır. Buna göre gebe kalacak kadınların ideal kiloya ulaşması önerilmelidir.
Gebelik planlayan tüm kadınların gebelikten önceki 12 haftada ve gebeliğin ilk 3 ayında 400 mikrogr. folik asit alması tüm dünyada kabul görmüş bir ekoldür. Epilepsi hastalığı olan ve öyküsünde nöral tüp defektli bebek doğurmuş olan kadınlarda bu doz 1200 mikrogr. olmalı ve tüm gebelik boyunca kullanılmalıdır.

Sağlıklı toplumlar için sağlıklı gebelik şarttır ve sağlıklı gebeliği de gebelik öncesi muayene ve gebeliğe kadını optimal hazırlayarak sağlamak mümkündür. Dolayısı ile tüm anne aday adaylarının planladıkları gebelikten en az 3 ay önce obstetrisyene görünmesi faydalı olacaktır.