Normal Doğum
40 haftalık gebelik yolculuğunun son kısmı doğumdur. Şartlar uygun olduğunda bir anne için en sağlıklı doğum şeklidir. Gebelik boyunca salgılanan hormonların da etkisi ile vücudumuz doğum için hazırlık yapar. Gebeliğin sonlarına doğru doğuma hazırlık kasılmaları denilen, yalancı doğum kasılmaları da denilen Braxton Hicks kasılmalarımız başlayacaktır. Genellikle 32. haftadan sonra görülmekle birlikte nadiren daha erken haftalarda da görülebilir.
Doğum, rahim duvarının periyodik kasılmaları ile bebeği aşağı doğru itmesi ile gerçekleşecektir. Doğum sancılarının başlaması ile eş zamanlı rahim ağzında da bir takım değişiklikler meydana gelecek; normalde sert ve kapalı olan rahim ağzı yumuşayıp incelerek açılmaya başlayacaktır. Açılma 10 cm olup, rahim ağzı inceliği 1-2mm’ye düşünce bebek de doğum kanalındaki macerasına başlamış olucaktır. Engelleri olan doğum kanalından geçerken bebeğin bir takım manevraları yapması gerekecektir. Bu manevralar sırasında dışarıdan herhangi bir müdahale söz konusu değildir ve bunu bebek başarır.
Baş geliş olan bebeklerde ilk doğan kısım baş olucaktır. Ardından omuzlar çeşitli manevralar ile doğurtulur, omuzlar da çıktıktan sonra gövde sorunsuz doğacaktır. Bebek doğduktan sonra kordon kesilmesi için acele edilmez. Hatta bebeğin anne ile bağı kesilmeden ten tene temasları sağlanır. Sonra göbek kordonu kesilir. Bebek çocuk doktorlarına teslim edilir.
Bebek doğduktan sonra doğumun son aşaması bebeğin eşinin yani plasentanın doğumu kalmıştır. Rahim kasılmalar ile iyice küçülürken plasentada rahim duvarından yavaş yavaş ayrılır ve doğum yolundan geçerek dışarıya alınır.
Doğum 3 evreden oluşur.
1. Evre
Doğumun birinci evresi doğum sancılarının başlamasından itibaren 10cm açıklık oluşana kadar geçen süredir. Hangi sancıları doğum sancısı olarak kabul etmeli, hangi sancıları yalancı doğum ağrısı olduğu düşüncesi annelerde bir miktar kaygı yaratabilir.
Özellikle 37. haftada sonra başlayan düzenli aralıklarla gelen 5 dakikada bir oluşan ağrılar artık doğumun başladığının bir göstergesidir ve hastaneye başvuruyu gerektirir.
Eğer 37. haftadan daha önce başlayan düzenli kasılmalar söz konusu ise mutlaka vakit kaybetmeden doktorunuzla irtibat kurmanız gerekir, zira erken doğum habercisi olabilir.
Rahim ağzı açıkığı 4cm oluncaya kadar ki döneme latent dönem denir. 4cm den sonraki döneme aktif faz denilir. Bu süreçte bebeğin başı da doğum kanalında aşğı inmeye başlayacağı için ıkınma hissi de aktif fazın son kısımlarında görülmeye başlayacaktır. Bu aşamada henüz ıkınma hissi yoktur. Rahim ağzı açılırken sümüksü kanama (nişan gelmesi) olabilir. Ama yoğun bir kanama söz konusu ise bazı şeyler ters gidiyor olabilir. Yoğun kanamanın ayrıntılı değerlendirilmesi ve bebeğin kalp atışlarını düzenli takip edilmesi gerekir.
Bu süre içinde su kesei açılarak su gelmesi de yaşanılabilir. Fakat su gelişinin bir zamanı yoktur. Bazen açılma başlamadan önce su gelebilir, bazen de bebek doğmadan hemen önce su kesesi açılabilir. Ama sancılar başlamadan su gelişi oluyor ise bu doğumun başladığının habercisidir çok acele etmeden hastaneye başvurmak gerekir.
Epidural anestezi uygulanacak ise bu işlem 4cm açıklık oluştuktan sonrasında başlanır. Epiduralin etkisi ile 4cm den 10 cm olana kadar ki süre bir miktar uzayacaktır.
Hastaneye başvurduğuuzda yapılan inceleme sonrası yaşadığınız kasılmalar gerçek doğum sancıları ise hastaneye yatış yapılarak bebeğin kalp atışları ve ağrıların şiddeti takip edilir.
2. Evre
Tam açıklık oluştuktan sonra bebeğin doğum kanalında aşağı inmeye başlayıp doğana kadar ki geçen süreye doğumun ikinci evresi diyoruz. Bu süre içinde bebeğin başı makata da baskı uygulayacağı için ıkınma hissi yaratacaktır ve bu istemsiz olucaktır.
Kasılmalar belli aralıklarla gelip bebekte kasılmalar esnasında doğum kanalında ilerleyeceği için ağrılarla eş zamanlı ıkınmak bebeğin inişini kolaylaştıracaktır. Kasılmalar geçtikten sonra derin nefesler almak annenin de dinlenmesine ve enerji toplamasına yardımcı olucaktır.
Bebeğin doğum kanalından dışarıya çıkış aşamasında doktorunuz çevre dokuları korumak için manevralar yapıcak, belki gerek duyduğu noktada epizyotomi denilen doğum kesisini uygulayacaktır.
Bebek doğduktan sonra eğer bir problem yok ise göbek kordonu kesilmeden annenin kucağına verilerek ten tene ilk temasları sağlanabilir.
Onca sancının ardından bebekle bu ilk buluşma annelerde tarif edilemez duygular yaratmakta ve ömür boyu unutulmayacak bir deneyim olmaktadır.
3. Evre
Bebek doğduktan birkaç dakika sonra bebeğin eşi denilen plasentanın dışarı alınması aşaması başlayacaktır. Bu sürede rahim kasılmaları tekrar başlar fakat doğumdaki kadar şiddetli değildir.
Plasentanın rahim duvarından ayrılması ve kanamanın durdurulması için doktorunuz karnınızda masaj yapabilir. Plasenda da doğduktan sonra vajina duvarı ve epizyotomi hattı kontrol edilir. Herhangi bir yırtk kanama varsa bunlar dikilir ve epizyotomi kesisi varsa onarılır.
Yatağınıza alındıktan sonra da ilk 2 saat çok önemlidir. Ara ara kanama kontrolünüz yapılır, gerek olursa yine karından yapılan masaj ile rahiminizin kasılması ve kanamanızın durdurulması sağlanır.
Yatağınıza geçtiğiniz ilk andan itibaren de bebeğinizin emzirilmeye başlanması önerilir. Emzirmek de rahim kasılmalarına yardımcı olucak ve kanamanızı azaltacaktır.